Problem Çözme

Problem nedir?

  • Problem çözüm bekleyen sorunlardır.
  • 1995 Oxford el sözlüklerine göre problem 2 şekilde tanımlanmaktaydı;  
  • “Çözüm gerektiren kesin olmayan/şüpheli ya da zor konular”
  • “Zor olan bir konuyu/şeyi başarı ile tamamlamak veya hakkından gelmek”
  • Modern Amerikan gemi yapımının babası olarak bilinen Amerikalı sanayici Henry Kaiser’e göre problem sadece iş elbiselerindeki fırsatlar olarak dile getirilmiştir.

Problem Çözme Nedir?

  • Problem çözme, çözümleri deneyerek güçlükleri yenme çabasıdır.
  • Problem Çözme, bir problemin tanımlanması eylemi, sorunun nedeninin belirlenmesi, çözüm için alternatiflerin seçilmesi/tanımlanması ve çözümün uygulanmasıdır.

Problem Çözmenin Adımları Nelerdir?

Problem Çözme 4 temel adıma sahiptir;

  • Problemin tanımlanması
  • Alternatif çözümlerin oluşturulması
  • Alternatiflerin seçilmesi ve değerlendirilmesi
  • Çözümün uygulanması ve takip edilmesi

1) Problemin Tanımlanması

İyi bir problem tanımlamada anahtar olan şey; sadece probleme neden olan belirtilere bakmak yerine gerçek sorun ile ilgilenmektir.

Problemi tanımlamada bazı anahtar adımlar mevcuttur. Bu adımlar; problemin tanımlanması için ilgili tarafların katılımını, olgusal/gerçekçi bilgilerin kullanımını, gerçeklik için beklentilerin karşılaştırılmasını ve problemin kök nedenlerine odaklanmasını destekler. Bu durumda ihtiyaç duyulan şeyler ise aşağıdaki gibidir;

  1. Bir modelin geliştirilmesinde yeni araçların olası etkilerinin ve revize politikalarının değerlendirilmesi.
  2. Şu anki süreçlerin nasıl çalıştığının incelenmesi ve dokümante edilmesi.

Problemi aşağıdaki yollar ile temsil edebiliriz;

  • Görsel olarak; model, diagram ve resimlerin kullanılması
  • Sözlü olarak; problemin kelimelerle tanımlanması
  • Görsel ve sözlü olarak; zincir şemaları, akış diagramı, listeler, neden sonuç şeması v.b.

Diagram tiplerinden biri olan akım şemasına basit bir örnek vermek gerekirse;

2) Alternatif Çözümlerin Oluşturulması

  • Bu aşamada bir çok çözüm üretmek üzerine konsantre olunmalıdır. Birden fazla alternatifi göz önünde bulundurularak nihai çözümün değeri arttırılabilir ancak tüm bunlar değerlendirilmemelidir.
  • Beyin Fırtınası ve problem çözme teknikleri takımı problem çözmenin bu aşamasında en yararlı tekniklerdir.

Problem çözmede yapılan en yaygın hata ise; önerilmiş tüm çözümlerin/alternatiflerin kabul edilmesidir. Bu yüzden uygun olmasa bile ilk kabul edilebilir çözüm seçilir.

3) Alternatiflerin Seçilmesi ve Değerlendirilmesi

Problem çözme sürecinin bu aşamasında olası çözümlerin her biri hakkında çeşitli faktörleri incelemek gerekmektedir. En iyi alternatifleri seçerken, yetenekli problem çözücüler bazı hususları göz önünde bulundurmalıdırlar. Bu hususlar şunları içermektedir;

  1. Belirli bir alternatif diğer beklenmeyen sorunlara neden olmadan sorunu çözmelidir.
  2. Problem çözme takımındaki herkes alternatifi kabul etmelidir.
  3. Alternatifin uygulanması rasyonel/akılcı olmalıdır.
  4. Alternatif örgütsel/organizasyonel kısıtlara uygun olmalıdır.

4) Çözümün Uygulanması ve Takip Edilmesi

Bu basamak üç ayrı aşamayı kapsar;

  • Çözümü uygulamak için planlama ve hazırlık yapılması
  • Çözümün uygun eylemleri alınmalı ve çözümün etkileri izlenmeli
  • Eylemin nihai/temel/son başarısı incelenmeli/gözden geçirilmeli

 

Referanslar

  1. Wikipedia
  2. mindtools.com/pages/article/newTMC_00.htm
  3. skillsyouneed.com/ips/problem-solving.html
  4. gdrc.org/decision/problem-solve.html